Son 10 yılda hayatımızın her alanına giren akıllı telefonlar ve kullanımı her geçen gün artan sosyal medya. Bize kattıkları mı fazla? Bizden aldıkları mı?
Bu herkes için farklılık arzedebilir. Fakat yapılan yeni çalışmalar, davranışsal bağımlılıkların (internet, dijital oyun, akıllı telefon, alışveriş, kumar..) alkol ve madde bağımlılığına benzer sonuçları olabileceğini gösteriyor.
Şu anda davranışsal bağımlılık olarak sadece kumar oynama bozukluğu tanı kitabına(dsm-5) girmiş olsa da; akıllı telefon, internet ve sosyal medyanın aşırı kullanımı giderek artan bir sorun olarak karşımızda duruyor.
İşte kendimize soracağımız sorular;
1-Istedigim etkiyi elde etmek için daha fazla kullanıyor muyum?
2-Kullanimi azaltmak için sürekli başarısız girişimlerim var mı?
3- Akıllı telefon kullanımı ile ilgili sürekli bir meşguliyetim var mı?
4- İstenmeyen duygular yaşadığımda akıllı telefona yöneliyor muyum?
5- Zaman kavramını kaybedecek düzeyde aşırı kullanıyor muyum?
6- Aşırı kullanım yüzünden kişiler arası ilişkilerimi ve işimi riske atıyor muyum?
7- Daha yeni bir telefona, daha fazla uygulamaya ve daha fazla kullanmaya ihtiyaç duyuyor muyum?
8- Akıllı telefona veya internet ağına ulasamadigimda yoksunluk belirtileri(sinirlilik, gerginlik,huzursuzluk...) yaşıyor muyum?
Bu soruların birçoğuna evet diyorsanız bazı yaşam tarzı değişikliklerini gündeminize alabilirsiniz.
Peki neler yapabiliriz?
》Öncelikle aşırı kullanımın ve zararlarının farkına varmak.
》Yüz yüze ve sağlıklı ilişkileri geliştirmek.
》Beyindeki ödül mekanizmasını çalıştıracak başka aktivitelere yönelmek.
》Sürekli online olmak yerine kendimize vakit ayırmak.
》Düzenli yürüyüş, spor, egzersiz yapmak.
》Günün belli saat dilimlerinde telefonu kendimizden tamamen uzaklaştırmak.
》Bildirimleri kapatmak, ekran parlaklığını azaltmak.
》Bu önlemlere rağmen bir değişiklik olmuyorsa bir psikoterapi desteği almak gerekebilir.
Dr.Mustafa İspir